ظهر نویسی چک چیست | قوانین ظهر نویسی چک | نکات ظهر نویسی

اگر اقدام به پر کردن یک ورق چک جهت انجام هرگونه معامله مالی کرده باشید، احتمالا نام ظهر نویسی را شنیده اید. بهتر است بدانید ظهر نویسی یا همان پشت نویسی چک، قوانین متعددی دارد که عاقلانه ترین کار پیش از پر کردن یک چک این است که نسبت به این قوانین اطلاعات کامل را کسب نمایید.
در این مقاله قصد داریم تا به طور مفصل درباره ظهر نویسی یک چک اطلاعاتی ارزشمند در اختیار شما قرار دهیم.

اگر درگیر مسائل حقوقی و قضایی بانکی هستید حتما از مشاوره تلفنی رایگان بهترین وکیل بانکی در تهران استفاده کنید. همیشه مشورت با یک فرد آگاه قبل از هر کاری، کارساز خواهد بود.

ظهر نویسی چک چیست؟

ظهر نویسی چک یا همان پشت نویسی چک به دلایل مختلفی انجام می‌شود که از جمله این دلایل می‌توان به ظهرنویسی برای انتقال و یا ظهرنویسی به عنوان ضمانت اشاره داشت.
نحوه پشت نویسی چک یکی از مسائلی است که پیش از انجام آن حتما باید اطلاعات لازمه را کسب نمایید.

نحوه ظهر نویسی چک

یکی از مهم ترین سوالاتی که در نحوه ظهر نویسی چک مطرح است، این است که برای اعتبار یافتن قانونی آن، ظهر نویسان چک ملزم به نوشتن نام هستند یا خیر. که پاسخ این سوال این است که امضای ضامنین چک برای ظهرنویسی کفایت کرده و نیاز به نوشته شدن نام آنان پشت چک نمی‌باشد.
آثار ظهرنویسی چک با توجه به هدف آن متفاوت است. به طور مثال اثر ظهر نویسی چک با نیت ضمانت مسئولیت تضامنی است ولی در صورتی که ظهرنویسی با هدف انتقال انجام گرفته باشد، تمام امتیازات چک به فرد دیگر منتقل می‌شود.
همچنین باید این را بدانید که وجود دو امضا پشت چک، به معنی انتقال چک از فردی به فرد دیگر است.

پیشنهاد مطالعه: ضمانت نامه بانکی یکی دیگر از ابزار تسهیل در معاملات تجاری است. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله ضمانت نامه بانکی چیست را مطالعه کنید.

تفاوت ظهرنویسی با ضمانت

ظهر نویسی یک چک به معنی انتقال آن است. پشت نویسی چک یا ظهر نویسی چک به معنی انتقال چک به شخص دیگر است که در این صورت، فردی که نفعش ظهرنویسی شده صاحب چک محسوب می‌شود که می‌تواند از امتیازات آن استفاده نماید.
در صورتی که هدف از ظهر نویسی چک ضمانت است این موضوع باید در پشت چک قید گردد.

ممنوعیت ظهر نویسی چک

طبق قانونی جدید ظهرنویسی چک که از تاریخ بیست و یکم آذر ماه امسال اجرایی خواهد شد، ظهرنویسی چک برای انتقال ممنوع خواهد بود. در نتیجه، پس از این تاریخ صدور هر گونه چک بانکی با عنوان در وجه حامل ممنوع است و همچنین ظهر نویسی و پشت نویسی این چک ها نیز فاقد اعتبار قانونی برای نقد کردن آن خواهد بود.

پیشنهاد مطالعه: یکی دیگر از اسناد بانکی و تجاری برای تسهیل تجارت، سند رهنی است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد مقاله سند رهنی چیست را مطالعه کنید.

مسئولیت ظهر نویسی چک

در صورتی که پشت یک چک را امضا کنید بنا بر شرایط ظهر نویس یا ضامن آن به حساب می‌آیید.
در صورتی که سند در وجه حامل نوشته شده باشد، با وجود امضاء شما پشت آن، شما ضامن چک محسول شده و در صورت عدم پرداخت مبلغ چک توسط شخص صادر کننده موظف به پرداخت آن به دارنده چک هستید.
اما در صورتی که چک در وجه شما نوشته شده باشد و برای انتقال پشت آن را امضا کنید شما انتقال دهنده چک محسوب می‌شوید.

در این صورت دارنده چک برای برگشت زدن چک باید اقدام نموده و در طی یک سال برای تعیین تکلیف وضعیت حقوقی در دادگاه حقوقی علیه شما با ارائه گواهی عدم پرداخت دادخواست بدهد.

البته این دادخواست حقوقی شخص شاکی باید همراه با رعایت مهلت‌های قانونی برای اقامه دعوا باشد تا نزد دادگاه حقوقی اعتبار یابد.
مهلت اقامه دعوا علیه ظهر نویسان تا پانزده روز بعد از تاریخ سر رسید آن تعیین شده است.

پیشنهاد ویژه: اگر در گیر مسائل کیفری چک و سفته شدید، حتما از مشاوره تلفنی رایگان وکیل کیفری متخصص در تهران استفاده کنید.

ظهر نویسی چک در قانون جدید

طبق قانون جدید و قانون اصلاح صدور چک، با تغییرات اساسی که در اصول اسناد به وجود آمده است، انتقال دادن چک از طریق پشت نویسی ممنوع گردیده و پشت نویسی در وجه حامل جایز نیست.
البته لازم به ذکر است که قانونی که شامل حال چک های ظهرنویسی شده قبل از تاریخ قانون گذاری جدید می‌شود، مربوط به همان زمان بوده و در صورتی که یک چک پیش از ایجاد قانون ممنوعیت انتقال چک با ظهرنویسی، پشت نویسی شده باشد طبق قانون همان زمان، انتقال یافته است.

پیشنهاد مطالعه: قرارداد مضاربه یکی از راه های دریافت تسهبلات از بانک است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد مقاله قراداد مضاربه چیست را مطالعه کنید.

ضمانت در ظهر چک

همان طور که در قسمت ابتدایی مقاله گفته شد، شهر نویسی چک و یا پشت نویسی چک ممکن است به دلایل مختلفی انجام شود که یکی از این دلایل ضمانت است.

موقع انجام یک معامله، در صورتی که اعتبار فردی که چک را صادر می‌کند به صورت تضمینی و صد در صدی مورد تایید نباشد، برای صدور چک نیاز به یک یا چند ضامن دارد.

ضامن یک چک با ظهر نویسی چک یا پشت نویسی چک متعهد می‌شود که در صورت عدم پرداخت مبلغ درج شده روی چک توسط صادر کننده آن مسئولیت پرداخت آن به گیرنده چک را بر عهده می‌گیرد.

پیشنهاد مطالعه: قرارداد مشارکت مدنی بانک راهی برای دریافت وام و تسهیلات بانکی درازمدت است. برای کسب اطلاعات مفید در این مورد مقاله قراداد مشارکت مدنی بانک چیست را مطالعه کنید.

انتقال چک بدون ظهرنویسی

انتقال چک بدون ظهر نویسی از نظر قانونی درست نیست. البته اگر کسی ادعای دیگری مبنی بر انتقال یک چک داشته باشد که ظهرنویسی آن انجام نشده، باید به دادگاه رجوع کرده و اقدام به اثبات این مدعا نماید.
اما قانون کلی برای انتقال چک بدون ظهرنویسی و یا انتقال چک بدون پشت نویسی این است که اگر یک نفر، چک بدون پشت نویسی را به فردی دیگر انتقال دهد چک همچنان انتقال نیافته و فرد قبلی ذی نفع آن محسوب خواهد شد.

ظهرنویسی جهت انتقال

ظهر نویسی یک چک توسط دارنده آن و برای اهدای چک به شخص بعدی انجام می‌شود. شخصی که پشت نویسی چک جهت انتقال آن را انجام می‌دهد، تمام امتیازات و حقوقی که از طریق آن چک به وی می‌رسیده است را به دارنده جدید چک تسلیم می‌نماید.

ظهرنویسی جهت ضمانت

در صورتی که اقدام به امضا کردن پشت یک چک نمایید، به عنوان ظهر نویس یا پشت نویس چک و ضامن فرد صادر کننده چک شناخته خواهید شد.

برای ضمانت صادر کننده چک، نیاز به نگارش نام وجود ندارد و تنها امضای شما کفایت خواهد کرد.
در صورتی که موقع انجام یک معامله تجاری فرد صادر کننده چک از نظر اعتبار به طور صد در صدی مورد تایید نباشد نیاز به یک یا چند فرد ضامن جهت تضمین پرداخت مبلغ درج شده روی چک به فرد گیرنده آن وجود دارد.
بنا بر این اگر با پشت نویسی چک، ضامن صادرکننده چک باشید، در صورتی که شخص به هر دلیل از پرداخت مبلغ مندرجه روی ورق چک امتناع ورزد مسئولیت پرداخت آن با شما خواهد بود.

ظهرنویسی چک به‌عنوان وثیقه

ممکن است یک چک صرفا جهت ضمانت حسن انجام کار یا تعهد انجام کاری به عنوان وثیقه نزد شخصی نگه داری شود.

برای جلوگیری از سوء استفاده از چنین چک هایی نیاز به پشت نویسی و ذکر علت صدور چک دارد که دارنده چک تنها در صورت تخلف در وعده داده شده توانایی استفاده قانونی از چک را داشته باشد.

ظهرنویسی بعنوان وکالت در وصول

یکی دیگر از دلایل پشت نویسی چک و یا ظهرنویسی چک وکالت دادن به شخصی دیگر برای وصول وجه مندرجه روی ورق چک می‌باشد.

در صورتی که ظهرنویسی چک به عنوان وکالت در وصول انجام شود شخص ثالث جهت مطالبه وجه می‌تواند اقدام نماید اما اگر ظهر نویسی به این قصد انجام گردد حتما باید توسط پشت نویس به این مطلب اشاره شود تا انتقال محسوب نگردد.