اجرائیه چیست | مراحل صدور اجراییه | ابطال اجراییه دادگاه

اگر تا بحال درگیر ماسئل حقوقی و قضایی شده باشید با اجراییه و مراحل صدور اجراییه آشنا هستید. در غیر این صورت مقاله اجرائیه چیست را تا انتها مطالعه کنید تا مراحل صدور و ابطال اجراییه دادگاه آشنا شوید.

پیشنهاد ویژه: در هر مسئله حقوقی و قضایی مشورت با افراد کاردان بهترین کار قبل از هر کار دیگری است. برای دریافت مشاوره حقوقی آنلاین و تلفنی رایگان با ما تماس بگیرید.

صدور و اجرای جکم، مهم ترین مرحله دادرسی است.

زمانی که دادگاه بخواهد حکمی صادر کند باید محکوم له ( کسی که حکم به نفع او صادر شده است ) یا نماینده و یا قائم مقام قانونی او کتبا باید تقاضای اجرای حکم را از دادگاه کتبا بنماید.

و این حکم به محکوم علیه ( کسی که محکوم شده است ) یا وکیل و یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شود. اما معنی اجراییه چیست؟

اجراییه چیست

اجراییه برگه ای است که به درخواست فرد ذینفع یا شاکی، به منظور آگاهی کسی که اجرا علیه اوست، از طرف اجراء دادگستری یا ثبت ابلاغ و پس از مهلت مقرر، حکم اجراییه انجام خواهد شد. فراموش نکنید که، اجراییه می تواند از طرف سازمان ها و نهاد های مختلفی صادر شود.

در واقع اجراییه فرم چاپی است که برای اجرای حکم صادر شده، و توسط آن الزام محکوم به انجام آنچه در حکم دادگاه آمده است به او تذکر داده می شود تا در مهلت مشخص آن را اجرا کند.

در اجرائیه نام و نام خانوادگی و محل اقامت محکوم له و محکوم علیه و مشخصات حکم و موضوع آن و این که پرداخت حق اجرا به عهده محکوم علیه می باش، نوشته شده و به امضاء رئیس دادگاه و مدیر دفتر رسیده و به مهر دادگاه ممهور و برای ابلاغ فرستاده می شود.

مطابق ماده 4 قانون اجرای احکام مدنی، اجرای هر حکم قطعی قابل اجرای مدنی باید به موجب اجراییه باشد. در متن همین قا امده است که:

اجرای حکم با صدور اجراییه به عمل می آید مگر اینکه در قانون، ترتیب دیگری مقرر شده باشد بجز مواردی که جز استثنائات هستند، در سایر موارد، اجرای حکم با صدور اجراییه به عمل خواهد آمد.

مراجع صادر کننده اجراییه

به طور کلی مراجعی که می توانند، با صدور اجراییه، معادل مبلغ مورد مطالبه از اموال محکوم علیه را توقیف کنند در یکی از دو دسته زیر قرار دارند:

• مراجع دادگستری (شامل دادگاه ها و شورا های حل اختلاف)
• مراجع غیر دادگستری (مانند: واحد اجرای ثبت، شهرداری، اداره مالیات و …)

متناسب با مراجه صادر کننده اجراییه انواع اجراییه نیز متفاوت خواهد بود.

انواع اجرائیه

در مجموع ما سه نوع اجرائیه داریم.

• اجراییه دادگاه
• اجراییه مالیاتی
• اجراییه ثبتی

مراحل صدور اجراییه

مراحل صدور اجراییه به شرح ذیل می باشد.

• محکوم له یا شاکی درخواست اجرای حکم را داشته باشد.
• حکم به محکوم علیه یا وکیل و یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شده باشد.
• موضوع حکم معین باشد.
• حکم صادر شده قطعی شده باشد.

فراموش نکنید که مراحل صدور اجراییه بدون درخواست محکوم له انجام نخواهد شد.

بنابراین برای صدور اجرائیه، ابتدا محکوم له می بایست درخواست اجراییه را به دفتر دادگاه تقدیم کند.

پس از آن دفتر دادگاه صادر کننده حکم بدوی درخواست اجرای حکم را به همراه پرونده به دادگاه تقدیم می کند.

دادگاه در صورت احراز شرایط برای صدور اجراییه، دستور لازم برای صدور آن را صادر خواهد کرد.

در ماده ۲۱ قانون اجرای احکام مدنی آمده است که مدیر اجرا برای اجرای حکم پرونده ای تشکیل می دهد تا اجرای تقاضا و کلیه برگه های مربوط به ترتیب در آن بایگانی شوند.

در واقع مسیر روند دادگاه این چنین است که بعد از ابلاغ اجراییه و برگشت نسخه دوم اجراییه با همین نسخه دوم پرونده اجرایی تشکیل می گردد و شماره جدایی از پرونده دادرسی خواهد داشت و بقیه سیر پرونده از جمله توقیف اموال و اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در همین پرونده اجرایی رقم میخورد.

نکات مربوط به صدرو اجرائیه دادگاه

بنابر ماده 3 اجرای احکام مدنی حکمی که موضوع آن معین نیست قابل اجراء نمی باشد

اجرای همه احکام صادر شده از سوی دادگاه، به موجب ورقه اجراییه می باشد.

طبق ماده 4 اجرای احکام مدنی اجرای حکم با صدور اجراییه به عمل می‌آید مگر این که در قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد

بر اساس ماده 5 اجرای احکام مدنی صدور اجراییه با دادگاه نخستین است.

مواردی که نیاز به صدور اجرائیه ندارند

موارد زیر براخلاف سایر موارد مشمول ماده 4 قانون اجرای احکتم نیاز به صدور اجرائیه ندارند:

• دعوی ابطال سند رسمی.
• تخلیه املاک استیجاری.
• رأی صادره مبنی بر رفع تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق.
• رد مال در محکومیت های جزایی، مثلا کلاهبرداری.
• گواهی عدم امکان سازش که توسط دادگاه خانواده صادر می شود.

همانطور که گفته شد دعوی ابطال سند رسمی  یکی از مواردی است که نیاز به صدور اجراییه ندارد. در صورتی که حکم علیه خوانده صادر شود، برای ابطال سند، اجراییه دادگاه علیه محکوم صادر نخواهد شد. در این گونه پرونده ها، دادگاه با ارسال یک برگ کپی تصدیق شده از دادنامه به اداره ثبت اسناد و املاک مربوطه، دستور ابطال سند مزبور و ثبت در سوابق ثبتی داده می شود.

پیشنهاد مطالعه: ابطال سند رهنی یکی از مشکلات وام گیرندگان و بدهکاران بانکی است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید مقاله ابطال سند رهنی را مطالعه کنید.

مطابق قانون روابط موجر و مستأجر مصوب ۱۳۷۶، دستور تخلیه املاک استیجاری یکی دیگر از مواردی است که در مورد آن اجراییه دادگاه صادر نمی‌شود. این حکم توسط شورای حل اختلاف انجام می شود.

هزینه اجرا و صدور اجراییه دادگاه

اگر ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اجراییه محکوم علیه خودش حکم را اجرا کند، هیچ حق اجرایی دریافت نمی شود.

اگر بعد از ده روز، طرفین با هم توافق کنند، حق اجرا نصف خواهد شد.

ابطال اجراییه دادگاه

در بعضی موارد، صدور اجراییه، یکی از روش های قانونی برای بازپس گیری حقوق خواهان، از خوانده می باشد. به موجب این حکم معادل مبلغ مورد مطالبه از اموال محکوم علیه (شخصی که حکم دادگاه بر علیه او صادر شده باشد) توقیف شده و فروخته می شود و از مبلغ حاصل از فروش اموال، حقوق خواهان پرداخت خواهد شد. گاهی ممکن است به دلیل اشتباه قاضی در صدور رای، حکم اجراییه به اشتباه صادر شود. در این صورت محکوم علیه یا شخص ثالث می توانند از طریق ابطال اجراییه دادگاه، مانع از اجرای اجراییه شوند.

یکی از سوالات مهم افراد در مورد اجراییه دادگاه این است که، چگونه حکم اجرایی را متوقف و یا ابطال کنیم ؟

ابطال اجراییه به معنای باطل نمودن، فسخ کردن و لغو حکم اجراییه می باشد.

محکوم علیه (شخصی که حکم بر علیه او صادر شده باشد) یا شخص ثالث (هر شخصی به جز طرفین دعوا که در موضوع دعوا ذی نفع باشد) در صورتی که به رای صادره معترض باشند و احتمال دهند خطا و اشتباهی در روند بررسی پرونده و صدور حکم رخ داده، می توانند جهت ابطال اجراییه اقدام کنند.

همانطور که گفته شد برای اجرای حکم های قضایی کسی که حکم به سود او صادر شده باشد باید درخواست صدور اجراییه کند. یعنی وقتی حکم صادر شد خود به خود اجرا نمی‌شود بلکه کسی که رای به سود او داده شده باشد باید اجرای آن را تقاضا کرده و به دنبال آن اجراییه صادر می شود.

در این بین فرد محکوم با درخواست محکوم له برای صدور و اجرای اجراییه، می تواند درخواست ابطال اجراییه کند. اما چطور؟

پیشنهاد ویژه: یکی از موارد مهم صدور اجراییه، موارد قضایی مربوط به کمیسیون ماده 100 است. برای کسب اطلاعات بیشر در این مورد حتما از مشاوره وکیل ماده 100 شهرداری تهران کمک بگیرید.

موارد ابطال حکم اجراییه

موارد ابطال حکم اجراییه چنین می باشد :

برای ابطال اجراییه باید طبق مقررات آیین دادرسی مدنی دادخواست تنظیم گردد.

به طور کلی مرجع رسیدگی به دادخواست ابطال اجراییه دادگاه صالح می باشد.

موضوعاتی مانند اعتراض به احکام و ابطال اجراییه ها از موارد دوستدار در امور قضایی است. با توجه به حساسیت این موضوع و عدم آشنایی کافی با مسائل حقوقی و پیچیدگی ها و رابطه های فراوان در این گونه دعواها یک وکیل خوب می‌تواند نقش بسیار تاثیرگذاری را در ابطال اجراییه دادگاه شما داشته باشند. برای مشاوره رایگان تلفنی با ما تماس بگیرید.

در صورتی که حکم اجراییه صادر گردد و هنوز تجدیدنظرخواهی انجام نشده باشد شخص سومی که اجراییه را موجب ورود ضرر به حقوق خود می‌داند تا زمانی که رای قطعی صادر نشده باشد می‌تواند با اثبات حقوق خود وارد دعوی گردد و حق خود را ثابت کند و در نتیجه موجب ابطال اجراییه گردد.

در صورتی که رای قطعی بشود و شخص سوم به اجرای ساده اجرائیه صادره اعتراض داشته باشد و در مرحله دادرسی به رای شرکت نکرده باشد می تواند به عنوان معترض سوم به اجراییه در صورت اثبات حق خود باعث ابطال اجراییه شود.

رایج ترین وارد ابطال اجرائیه دادگاه

بطال اجراییه تاجران ورشکسته

تاجران ورشکسته می توانند با تصفیه دیون و یا انعقاد قرارداد ارفاقی، در جهت ابطال اجراییه اقدام نمایند.

ابطال اجراییه با آدرس اشتباه

اجراییه ابلاغ شده با آدرس اشتباه، قابل ابطال است.

ابطال اجراییه دستور موقت

اگر تا مدت ده روز پس از صدور حکم از سوی دادگاه، خواهان اقامه دستور اصلی دعوا نکند، محکوم علیه می تواند خواستار ابطال اجراییه دادگاه در مورد دستور موقت شود.

ابطال اجراییه تامین خواسته

در صورتی که خواهان دعوی اصلی را اقامه نکند و خوانده نسبت به پرداخت بدهی اقدام کند، ابطال اجراییه دادگاه می تواند رخ دهد.

ابطال اجراییه ثالث

شخص ثالث می تواند در شرایطی ابطال اجراییه را تقاضا کند:

اجراییه صادر شده باشد ولی هنوز تجدید نظرخواهی انجام نشده باشد.

رای قطعی باشد و شخص ثالث در دادرسی که منتهی به صدور حکم نهایی شده است، حضور نداشته باشد.

دادخواست ابطال اجراییه دادگاه

برای ابطال اجراییه باید مطابق مقررات آیین دادرسی مدنی، دادخواست تنظیم شود.

به طور کلی مرجع رسیدگی به دادخواست ابطال اجراییه، دادگاه صالح می باشد. در اجراییه های صادر شده از مراجع دادگستری، دادگاه صالح همان دادگاهی است که حکم اجرا از سوی آن صادر شده است و باید دادخواست ابطال اجراییه تقدیم همان دادگاه صادر کننده رای شود.

در صورتی که اجراییه اشتباه صادر شده باشد و باعث تضییع حقوق محکوم علیه یا شخص ثالث شده باشد و این حکم ضرر و زیانی را متوجه او کرده باشد، محکوم علیه یا شخص ثالث (هر شخصی به جز طرفین دعوا که در موضوع دعوا ذی نفع باشد) می توانند همراه با دادخواست ابطال اجراییه، تقاضای اعاده وضع به حالت سابق (جبران خسارت ناشی از حکم و برگرداندن حقوق از دست رفته محکوم علیه) را نیز داشته باشند.

لازم به ذکر است که خوانده در دعوای ابطال اجراییه، خواهان اجراییه در دعوای اجراییه می باشد و نه مرجع صادر کننده حکم اجرا.

در صورتی که حکم اجراییه از سوی اجرای ثبت صادر شده باشد دادگاه محل اجرای ثبت، دادگاه صالح شناخته شده و مرجع رسیدگی به موضوع است، یعنی فردی که خواستار ابطال اجراییه است می تواند به موجب سند رسمی خواستار ابطال اجراییه شود و یا در دادگاه محل اجرای ثبت تقاضای ابطال اجراییه کند.

وکیل ابطال اجرائیه

اگر به هر دلیلی درگیر اجرا و یا ابطال اجرائیه داگاه هستید، قبل از هر کاری با بهترین وکیل ابطال اجرائیه در تهران صحبت کنید. ما در گروه وکلای آوای عدالت پایتخت با جمعی از بهترین وکلای پایه یک دادگستری برای ارائه مشاوره و دیافت وکالت در خدمت شما هستیم.

نمونه درخواست اجرای اجراییه

تقاضا و یا درخواست ساده شدن برگ اجراییه هنگامی به دادگاه تقدیم می شود که حکم دادگاه قطعی شده باشد.

در موضوعاتی که اجرای حکم نیاز به صدور برگ اجراییه دارد لازم است به تمکین و سایر موضوعات به طوری که تقاضای صدور برگ اجراییه نشود و برگ اجراییه ساده نشود حکم دادگاه قابل اجرا نخواهد بود.

نمونه ای از درخواست صدور برگ اجراییه در صورتی که حکم دادگاه ضروری باشد به صورت زیر می باشد:

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه…….. دادگاه عمومی حقوقی

با سلام و تقدیم احترام ،اینجانب ……… در خصوص پرونده به شماره بایگانی ……… که منجر به صدور دادنامه شماره………….. مورخ………. گردیده و قطعی نیز شده ،تقاضای صدور برگ اجراییه و ابلاغ آن به محکوم علیه آقای…………را دارم .

با احترام مجدد
امضاء

اعتراض به اجراییه

اعتراض به اجراییه در موارد زیر مورد قبول است:

• دستور اجرا بر خلاف قانون اجرا باشد.

شکایت از عملیات اجرایی که بر خلاف آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی اجرا عملیات اجرایی پس از دستور صدور اجراییه اجرا می شود کسی از شخص متعهد یا هر شخص دیگری از عملیات اجرایی با ذکر دلیل و ارائه مدرک مدارک خود را طی درخواستی به ریاست ثبت مرحله اجرا تنظیم می نماید رئیس ثبت به این شکایت رسیدگی می‌کند و پس از رسیدگی نظریه رئیس ثبت به شخص معترض ابلاغ می شود.

• دستور اجرا بر خلاف مفاد سند یا مخالف قانون باشد.

در صورتیکه اجرا بر خلاف مفاد سند یا مخالف با حکم دادگاه باشد قانون اصلاح بعضی از مواد قانون ثبت مصوب ۱۳۲۲ که می‌گوید هرکس دستور اجرای اسناد رسمی را مخالف مواد مفاد آن باشد یا مخالف قانون باشد یا از یک جهت دیگر شکایت از دستور اجرای سند رسمی داشته باشد می‌تواند به ترتیب مقررات آیین دادرسی مدنی اقامه دعوا نماید.